درد مفاصل در آرتریت شایع است. در روماتیسم مفصلی، پوشش مفصلی متورم شده، به بافت‌های اطراف حمله می‌کند و مواد شیمیایی تولید می‌کند که به سطح مفصل حمله کرده و آن را از بین می‌برد. ممکن است افراد در هر سنی مبتلا شوند. ولی این بیماری معمولا در سنین میانسالی آغاز می‌شود. روماتیسم مفصلی معمولا مفاصل دو طرف بدن در دست‌ها و پاها و همچنین مفصل لگن، زانوها و آرنج را تحت تأثیر قرار می‌دهد. بدون درمان مناسب، آرتروز مفصلی می‌تواند به یک بیماری مزمن و ناتوان‌کننده تبدیل شود.
علت روماتیسم مفصلی
روماتیسم مفصلی یک بیماری ارثی نیست محققان بر این باورند که برخی افراد ژن‌هایی دارند که آن‌ها را مستعد ابتلا به این بیماری می‌کند. معمولاً یک “محرک” مانند عفونت یا عامل محیطی وجود دارد که این ژن‌ها را فعال می‌کند. هنگامی که بدن در معرض این محرک قرار می‌گیرد، سیستم ایمنی بدن پاسخ نامناسبی می‌دهد. به جای محافظت از مفصل، سیستم ایمنی بدن شروع به تولید موادی می‌کند که به مفصل حمله می‌کنند. این رویداد همان است که ممکن است منجر به ایجاد آرتروز مفصلی شود.
روماتیسم مفصلی دست
رباط‌ها و کپسول‌های مفصلی به عنوان ساختارهای پشتیبانی از قدرت کمتری برخوردار می‌شوند. فرسایش غضروف مفصلی، همراه با تغییرات رباط، منجر به تغییر شکل و انقباض می‌شود. با پیشرفت بیماری، درد و تغییر شکل نیز افزایش می‌یابد.
علائم روماتیسم مفصلی
- درد، خشکی در هنگام صبح، تورم و علائم عمومی بدنی شایع است. سایر علائم مفصلی عبارتند از:
- تورم، درد و خشکی مفصل، حتی در مواردی که از آن‌ها استفاده نمی‌شود.
- احساس داغی در اطراف مفصل
- تغییر شکل و انقباض مفصل
- علائمی در کل بدن، مانند تب، کاهش اشتها و کاهش انرژی
- ضعف ناشی از کم بودن تعداد گلبول‌های قرمز خون (کم خونی)
- گره یا توده به ویژه در اطراف آرنج
- درد پا، ناف و انگشتان چکشی با بیماری طولانی‌مدت
بیماران مبتلا به آرتروز مفصلی شدید معمولا چندین مفصل درگیر در دست‌ها، بازوها، ران‌ها و ساق‌ها دارند. مفاصل ستون فقرات گردنی نیز ممکن است درگیر شوند.
تشخیص روماتیسم مفصلی
روماتیسم مفصلی با استفاده از سابقه پزشکی و معاینه فیزیکی تشخیص داده می‌شود. برخی از شرایطی که پزشک به دنبال آن است شامل ورم و داغی در اطراف مفصل، حرکت همراه با درد، توده‌های زیر پوست، تغییر شکل مفصل و انقباض آن (عدم توانایی در کشش کامل یا خم شدن مفصل) است.
آزمایش خون ممکن است وجود یک آنتی‌بادی به نام فاکتور روماتوئید را نشان دهد. این فاکتور، نشان آرتروز مفصلی است. اشعه ایکس می‌تواند پیشرفت بیماری را نشان دهد.
کالج روماتولوژی آمریکا برای تأیید تشخیص، حداقل به چهار معیار از هفت معیار زیر نیاز دارد:
- خشکی صبحگاهی در اطراف مفصل که حداقل 1 ساعت طول بکشد.
- ارتریت (التهاب مفصل) سه یا چند مفصل حداقل به مدت 6 هفته
- ارتریت مفاصل دست حداقل به مدت 6 هفته
- ارتریت در دو طرف بدن حداقل به مدت 6 هفته
- گره‌های روماتوئید در زیر پوست
- وجود فاکتور روماتوئید در آزمایش خون
- شواهد روماتیسم مفصلی در اشعه ایکس
درمان
اگرچه هیچ درمانی برای روماتیسم مفصلی وجود ندارد، تعدادی گزینه درمانی هستند که می‌توانند به تسکین درد مفاصل و بهبود عملکرد کمک کنند. برنامه درمانی متناسب با نیازها و سبک زندگی بیمار است. آرتروز مفصلی اغلب توسط تیمی از متخصصان مراقبت‌های بهداشتی تحت درمان قرار می‌گیرد. این متخصصان ممکن است شامل روماتولوژیست‌ها، درمانگران فیزیکی و حرفه‌ای، مددکاران اجتماعی، متخصصان توان‌بخشی و جراحان ارتوپدی باشند.
پایی که دچار روماتیسم مفصلی است و کفش‌های مخصوصی که در درمان استفاده می‌شوند.
دارو
داروهایی که برای کنترل روماتیسم مفصلی استفاده می‌شوند دو دسته هستند:آن‌هایی که علائم را تسکین می‌دهند و آن‌هایی که قابلیت اصلاح روند بیماری را دارند. اغلب، از این دو دسته با هم استفاده می‌شود. آسپرین و ایبوپروفن می‌توانند به کاهش درد و التهاب آرتروز مفصلی کمک کنند. داروهای اصلاح‌کننده بیماری شامل تزریق متوترکسات و سولفاسالازین و ترکیبات طلا است.
محققان همچنین در حال کار بر روی عوامل بیولوژیکی هستند که می‌توانند جلوی پیشرفت بیماری را بگیرند. این عوامل، مواد شیمیایی خاصی را در بدن هدف قرار می‌دهند تا از اثرگذاری آن‌ها بر روی مفاصل جلوگیری کنند.
ورزش و درمان
ورزش بخش مهمی از یک برنامه درمانی است. پزشک و فیزیوتراپ ممکن است با همکاری بیماران یک برنامه ورزشی تنظیم کنند که بدون فشار بر آن‌ها باعث تقویت مفاصل شود. در بعضی موارد، ممکن است آتل یا کفش اصلاح‌کننده مورد نیاز باشد.
جراحی
جراحی تعویض مفصل نیز یک گزینه است و غالبا در بازیابی عملکرد موثر است.
