اگر زانوی شما در اثر آرتروز یا آسیب‌دیدگی صدمه جدی دیده باشد، ممکن است انجام فعالیت‌های ساده مانند راه رفتن یا بالا رفتن از پله‌ها برایتان سخت باشد. حتی ممکن است در حالت نشسته یا درازکش احساس درد کنید.
اگر درمان‌های غیر جراحی مانند داروها و استفاده از تکیه‌گاه به هنگام راه رفتن مفید نبودند، ممکن است به جراحی تعویض کامل زانو فکر کنید. جراحی تعویض مفصل، روشی ایمن و موثر برای تسکین درد، اصلاح ناهنجاری پا و کمک به شما برای ازسرگیری فعالیت‌های طبیعی است.
جراحی تعویض مفصل زانو اولین بار در سال 1968 انجام شد. از آن زمان، بهبود در مواد مورد استفاده و تکنیک‌های جراحی باعث شده تاثیر این جراحی بسیار افزایش پیدا کند. تعویض کامل زانو یکی از موفق‌ترین عمل‌ها در کل پزشکی است. طبق آمار آژانس کیفیت و تحقیقات بهداشت، سالانه بیش از 790.000 تعویض زانو در ایالات متحده انجام می‌شود. اگر به تازگی بررسی گزینه‌های درمانی را شروع کرده باشید یا از قبل تصمیم به جراحی تعویض مفصل زانو گرفته باشید، این مقاله به شما کمک می‌کند این روش ارزشمند را بهتر بشناسید.
آناتومی زانو
زانو بزرگترین مفصل بدن است که برای انجام بیشتر فعالیت‌های روزمره داشتن زانوهای سالم ضروری است. در زانوی سالم، این ساختارها با هم کار می‌کنند تا عملکرد و حرکت روان و طبیعی را تضمین کنند.
زانو از انتهای تحتانی استخوان ران (فمور)، انتهای فوقانی استخوان ساق (استخوان درشت‌نی) و کاسه زانو (کشکک) تشکیل شده است. انتهای این سه استخوان با غضروف مفصلی پوشیده شده است، ماده صافی که از استخوان‌ها محافظت می‌کند و آن‌ها را قادر می‌سازد تا به راحتی در داخل مفصل حرکت کنند.
مینیسک‌ها بین فمور و درشت‌نی قرار دارند. این گوه‌های C شکل به عنوان “ضربه‌گیر”هایی عمل می‌کنند که به مفصل حالت بالشتکی می‌دهند. رباط‌های بزرگ، فمور و درشت‌نی را در کنار هم نگه داشته و ثبات ایجاد می‌کنند. عضلات بلند ران به زانو قدرت می‌دهند.
تمام سطوح باقیمانده زانو با یک پوشش نازک به نام غشای سینوویال پوشانده شده است. این غشا مایعی آزاد می‌کند که غضروف را روان کرده و اصطکاک را در زانوی سالم تقریبا به صفر می‌رساند که معمولا، همه این اجزا هماهنگ عمل می‌کنند. اما بیماری یا آسیب می‌تواند این هماهنگی را به هم بزند، در نتیجه باعث درد، ضعف عضلانی و کاهش عملکرد شود.
علت زانو درد
شایع‌ترین علت درد و ناتوانی مزمن زانو آرتروز است. آرتروز انواع مختلفی دارد، اما درد زانو بیشتر با سه نوع ایجاد می‌شود: اُستئوآرتریت، روماتیسم و آرتروز در اثر ضربه.
اُستئوآرتریت
این نوع آرتروز، استهلاکی است که به سن ربط دارد. این بیماری معمولا در افراد 50 سال به بالا بروز می‌کند، اما ممکن است برای جوان‌ترها هم رخ دهد. در این آرتروز، غضروف‌هایی که استخوان‌های زانو را بالشتک می‌کنند نرم و فرسوده می‌شوند. سپس استخوان‌ها به یکدیگر مالیده شده و باعث درد و سفتی زانو می‌شوند.
روماتیسم مفصلی
در این بیماری، غشای مفصلی اطراف مفصل ملتهب و ضخیم می‌شود. این التهاب مزمن می‌تواند به غضروف آسیب برساند و در نهایت باعث از بین رفتن غضروف، ایجاد درد و سفتی شود. روماتیسم مفصلی، رایج‌ترین شکل گروهی از اختلالات به نام “آرتروز التهابی” است.
آرتروز در اثر ضربه (تروما)
این آرتروز ممکن است به دنبال آسیب جدی زانو رخ دهد. شکستگی استخوان‌های اطراف زانو یا پارگی رباط‌های زانو ممکن است به مرور زمان به غضروف مفصل آسیب رسانده، باعث درد و محدودیت عملکرد زانو شود.
شرح عمل تعویض زانو
شاید بتوان تعویض مفصل زانو که به آن آرتروپلاستی زانو نیز گفته می‌شود را به زبانی دقیق‌تر، “روکش مجدد” زانو نامید، زیرا فقط سطح استخوان‌ها تعویض می‌شود.
تعویض زانو چهار مرحله اصلی دارد:
- آماده‌سازی استخوان: سطوح غضروف آسیب‌دیده در انتهای فمور و درشت‌نی به همراه مقدار کمی از استخوان زیرین برداشته می‌شوند.
- جاگذاری ایمپلنت‌های فلزی: غضروف و استخوانِ برداشته‌شده با اجزای فلزی‌ای که سطح مفصل را دوباره ایجاد می‌کنند جایگزین می‌شوند. این قطعات فلزی ممکن است به استخوان چسبانده یا متصل شوند.
- روکش مجدد کشکک: سطح زیرین کشکک (کاسه زانو) با یک دکمه پلاستیکی برش داده شده و دوباره روکش می‌شود. بعضی جراحان، بسته به مورد، کشکک را دوباره روکش نمی‌کنند.
- اضافه کردن جداکننده: یک جداکننده پلاستیکی با درجه‌بندی پزشکی بین اجزای فلزی قرار داده می‌شود تا یک سطح کشویی صاف ایجاد کند.
(چپ) اُستئوآرتریت شدید. (راست) غضروف دچار آرتروز و استخوان زیرین برداشته شده و با ایمپلنت‌های فلزی در فمور و درشت‌نی دوباره روکش می‌شوند. جداکننده پلاستیکی در بین ایمپلنت‌ها قرار داده شده است. کشکک، به خاطر وضوح نشان داده نشده است.
آیا تعویض کامل زانو برای شما مناسب است؟
تصمیم برای انجام جراحی تعویض کامل زانو باید یک تصمیم مشترک بین شما، خانواده‌تان، پزشک مراقبت‌های اولیه و جراح ارتوپدی باشد. ممکن است پزشک، شما را برای ارزیابی دقیق به یک جراح ارتوپدی ارجاع دهد تا تشخیص دهد آیا این جراحی به نفعتان است یا خیر.
جراحی تعویض زانو چه زمانی توصیه می‌شود؟
پزشک به دلایل مختلف ممکن است جراحی تعویض مفصل زانو را توصیه کند. افرادی که تعویض کامل زانو برایشان سودمند است، دارای علائم زیر هستند:
- درد یا سفتی و حشکی شدید زانو که فعالیت‌های روزمره از جمله راه رفتن، بالا رفتن از پله‌ها و نشستن و بلند شدن از روی صندلی را محدود می‌کند. ممکن است راه رفتن بیش از چند قدم بدون دردِ قابل توجه مشکل و استفاده از عصا یا واکر ضروری باشد
- درد متوسط یا شدید زانو به هنگام استراحت، چه روز و چه شب
- التهاب و ورم مزمن زانو که با استراحت یا مصرف دارو بهبود نمی‌کند.
- تغییر شکل زانو – خم شدن زانو به سمت داخل یا خارج
- عدم موفقیت قابل توجه در درمان‌های دیگر مانند داروهای ضد التهاب، تزریق کورتیزون، تزریق روان‌کننده، فیزیوتراپی یا سایر جراحی‌ها
سن مناسب برای جراحی کامل زانو
برای جراحی تعویض کامل زانو هیچ محدودیت سنی و وزنی وجود ندارد. توصیه‌های مربوط به جراحی براساس درد و ناتوانی بیمار است نه سن. بیشتر بیمارانی که تعویض کامل زانو انجام می‌دهند 50 تا 80 سال دارند، اما جراحان ارتوپدی هر بیمار را به صورت جداگانه ارزیابی می‌کنند. تعویض کامل زانو در همه سنین با موفقیت انجام شده است، از نوجوانی که تازه مبتلا به آرتروز شده تا بیمار مسنی که مبتلا به آرتروز تحلیل‌برنده است.
ارزیابی ارتوپدی
ارزیابی توسط یک جراح ارتوپدی از چندین جزء تشکیل شده است:
- تاریخچه پزشکی:
جراح ارتوپدی اطلاعاتی در مورد سلامت عمومیتان جمع‌آوری می‌کند و از شما در مورد میزان درد زانو و توانایی عملکردتان سوال می‌کند.
- معاینه‌ی جسمی:
این معاینه، حرکت، ثبات ، قدرت زانو و تراز کلی پا را ارزیابی می‌کند.
- اشعه ایکس، رادیوگرافی:
این تصاویر به تعیین میزان آسیب و تغییر شکل زانو کمک می‌کنند.
- آزمایش‌های دیگر
گاهی برای تعیین وضعیت استخوان و بافت‌های نرم زانو، ممکن است آزمایش خون یا تصویربرداری پیشرفته مثلا تصویربرداری تشدید مغناطیسی (MRI) لازم باشد.
(چپ) در این عکسبرداری از زانوی طبیعی، فضای بین استخوان‌ها نشان‌دهنده غضروف سالم (پیکان‌ها) است. (راست) این اشعه ایکس از زانویی که از آرتروز خم شده است، از دست دادن شدید فضای مفصلی (پیکان‌ها) را نشان می‌دهد.
جراح ارتوپدی نتایج ارزیابی را بررسی و درمورد اینکه آیا تعویض کامل زانو بهترین روش برای تسکین درد و بهبود عملکرد است با شما صحبت خواهد کرد. گزینه‌های درمانی دیگر از جمله داروها، تزریقات، فیزیوتراپی یا انواع دیگر جراحی نیز مورد بررسی و بحث قرار می‌گیرند. بعلاوه، جراح ارتوپدی خطرات و عوارض احتمالی تعویض کامل زانو را توضیح می‌دهد، از جمله موارد مربوط به خودِ جراحی و مواردی که ممکن است با گذشت زمان بعد از جراحی رخ دهند.
تصمیم به جراحی تعویض مفصل زانو
یک عامل مهم در تصمیم‌گیری در مورد انجام جراحی تعویض کامل مفصل زانو، درک این است که این عمل چه کاری می‌تواند انجام دهد و چه کاری نمی‌تواند.
اکثر افرادی که جراحی تعویض کامل زانو انجام می‌دهند کاهش چشمگیر درد زانو و بهبود قابل توجه توانایی انجام فعالیت‌های معمول زندگی روزمره را تجربه می‌کنند. اما تعویض کامل زانو باعث نمی‌شود بتوانید فعالیت‌هایی که قبل از ابتلا به آرتروز نمی‌توانستید انجام دهید را انجام دهید.
با فعالیت عادی و استفاده از هر نوع ایمپلنت تعویض زانو، جداکننده پلاستیکی آن شروع به سایش می‌کند. فعالیت یا وزن بیش از حد ممکن است این سایش طبیعی را تسریع کرده و باعث شل شدن و دردناک شدن مفصل تعویض‌شده زانو شود. بنابراین، اکثر جراحان توصیه می‌کنند بعد از جراحی و تا آخر عمر فعالیت‌های پرتحرک مانند دویدن، دویدن آهسته، پریدن یا سایر ورزش‌های پرتحرک انجام نشود.
فعالیت‌های قابل انجام پس از تعویض کامل زانو عبارتند از پیاده‌روی به صورت نامحدود، شنا، گلف، رانندگی، پیاده‌روی در طبیعت، دوچرخه‌سواری، رقص در سالن و سایر ورزش‌های کم‌تحرک. با اصلاح مناسب فعالیت‌ها، تعویض مفصل زانو می‌تواند سالها دوام داشته باشد.
عوارض احتمالی جراحی
میزان عوارض ناشی از تعویض کامل زانو کم است. در کمتر از 2٪ بیماران عوارض جدی مانند عفونت مفصل زانو رخ می‌دهد. عوارض اصلی پزشکی مانند حمله قلبی یا سکته مغزی در این عمل، حتی کمتر هم اتفاق می‌افتند. بیماری‌های مزمن ممکن است احتمال عوارض را افزایش دهند. اگرچه شایع نیست، اما هنگامی که این عوارض رخ می‌دهند ممکن است رسیدن به بهبودی کامل طولانی یا محدود شود. قبل از جراحی، نگرانی‌هایتان را کامل با جراح ارتوپدی در میان بگذارید.
عفونت
عفونت ممکن است در زخم یا عمق اطراف پروتز رخ دهد. ممکن است عفونت طی چند روز یا چند هفته پس از جراحی اتفاق بیفتد. حتی ممکن است سالها بعد رخ دهد. عفونت‌های جزئی در ناحیه زخم معمولا با آنتی‌بیوتیک درمان می‌شوند. عفونت‌های بزرگ یا عمیق ممکن است نیاز به جراحی‌های بیشتر و برداشتن پروتز داشته باشند. هرگونه عفونت در بدن می‌تواند به مفصل تعویض‌شده سرایت کند.
لخته شدن خون
لخته شدن خون در رگ‌های پا یکی از رایج‌ترین عوارض جراحی تعویض مفصل زانو است. اگر این لخته‌ها آزاد شوند و به ریه‌ها بروند، می‌توانند زندگی فرد را تهدید کنند. جراح ارتوپدی یک برنامه پیشگیری ترسیم می‌کند که ممکن است شامل بلند کردن تدریجی پاها، تمرینات قسمت پایین پا برای افزایش گردش خون، جوراب‌های ساپورت و دارو برای رقیق‌سازی خون باشد.
لخته خون ممکن است در یکی از رگ‌های عمیق بدن ایجاد شود. لخته شدن خون می‌تواند در هر ورید عمقی رخ دهد، اما معمولا در وریدهای لگن، ساق پا، یا ران ایجاد می‌شود.
مشکلات ایمپلنت
اگرچه طرح‌ها و مواد ایمپلنت و همچنین تکنیک‌های جراحی به پیشرفت خود ادامه می‌دهند، ممکن است سطح ایمپلنت ساییده شده و اجزای آن شل شوند. بعلاوه، اگرچه پس از جراحی معمولا به طور متوسط 115 درجه حرکت پیش‌بینی می‌شود اما گاهی اوقات ممکن است زخم ایجاد شود و حرکت محدودتر باشد، خصوصا در بیمارانی که قبل از جراحی محدودیت حرکت داشته‌اند.
درد مداوم
تعداد کمی از بیماران پس از تعویض مفصل زانو همچنان درد دارند. این عارضه نادر است و بیشتر بیماران پس از تعویض مفصل زانو تسکین درد بسیار خوبی را تجربه می‌کنند.
آسیب عصبی عروقی
اگرچه به ندرت، اما ممکن است در حین جراحی به اعصاب یا عروق خونی اطراف زانو آسیب برسد.
آماده شدن برای جراحی
ارزیابی پزشکی
اگر تصمیم دارید جراحی تعویض کامل زانو انجام دهید، ممکن است جراح ارتوپدی از شما بخواهد چندین هفته قبل از عمل یک معاینه کامل جسمی را با پزشکتان انجام دهید. این معاینه برای اطمینان از سلامت کافی برای انجام عمل جراحی و تکمیل روند بهبودی لازم است. بسیاری از بیماران مبتلا به بیماری‌های مزمن پزشکی مانند بیماری‌های قلبی، ممکن است قبل از جراحی توسط متخصصی مانند متخصص قلب و عروق نیز مورد ارزیابی چندین آزمایش مانند نمونه خون و ادرار و الکتروکاردیوگرام قرار گیرید که ممکن است برای کمک به جراح ارتوپدی برای برنامه‌ریزی جراحی لازم باشد.
داروها
داروهای مصرفیتان را به جراح ارتوپد اطلاع دهید. او به شما خواهد گفت که کدام داروها را باید متوقف کنید و کدام یک را باید تا قبل از جراحی ادامه دهید.
ارزیابی دندانپزشکی
اگرچه احتمال عفونت پس از تعویض مفصل زانو بسیار کم است، اما در صورت ورود باکتری به جریان خون، عفونت ایجاد می‌شود. برای کاهش خطر عفونت، اقدامات مهم دندانپزشکی (مانند کشیدن دندان و کار پریودنتال) باید قبل از جراحی تعویض کامل زانو انجام شود.
ارزیابی‌های ادراری
افرادی که سابقه عفونت ادراری اخیر یا مکرر دارند، قبل از جراحی باید ارزیابی اورولوژی داشته باشند. مردان مسن مبتلا به بیماری پروستات باید قبل از انجام جراحی تعویض مفصل زانو، درمان مورد نیاز را کامل کنند.
برنامه‌ریزی اجتماعی
اگرچه بلافاصله پس از جراحی قادر به راه رفتن با عصا، چوب زیر بغل یا واکر خواهید بود، اما تا چندین هفته در انجام کارهایی مانند آشپزی، خرید، استحمام و لباسشویی به کمک نیاز خواهید داشت.
اگر تنها زندگی می‌کنید، یک مددکار اجتماعی یا یک برنامه‌ریز ترخیص در بیمارستان می‌تواند به شما کمک کند هماهنگی‌های قبلی را انجام دهید تا شخصی در خانه به شما کمک کند. اگر لازم باشد می‌توانند به شما کمک کنند در طول دوره نقاهت، اقامت کوتاه‌مدتی در یک مرکز مراقبت‌های ویژه داشته باشید.
برنامه‌ریزی برای خانه
چندین تغییر می‌تواند باعث شود خانه‌تان در هنگام بهبودی آسایش بیشتری در خود داشته باشد. موارد زیر به فعالیت‌های روزمره کمک می‌کنند:
- میله‌های ایمنی یا نرده ایمن در کنار دوش یا در حمام
- نرده‌های ایمنی در امتداد راه‌پله‌ها
- یک صندلی ثابت برای اوایل بهبودی با یک پشتی محکم و ارتفاع 46 تا 51 سانتی‌متر، یک پشتی محکم، دو دسته و یک پایه برای بالا آوردن متناوب پا
- اگر توالت پایین است استفاده از یک تنظیم کننده
- یک نیمکت یا صندلی دوش ثابت برای استحمام
- برداشتن تمام فرش‌ها و سیم‌های شل
- یک فضای زندگی موقتی در همان طبقه زیرا بالا رفتن یا پایین آمدن از پله‌ها در دوره اولیه نقاهت دشوارتر خواهد بود
جراحی تعویض کامل زانو
روز جراحی یا در بیمارستان بستری می‌شوید یا همان روز به خانه می‌روید. برنامه بستری شدن یا رفتن به خانه باید قبل از عمل با جراح در میان گذاشته شود.
بیهوشی
به محض ورود به بیمارستان یا مرکز جراحی، توسط یکی از اعضای تیم بیهوشی ارزیابی می‌شوید. متداول‌ترین انواع بیهوشی، بیهوشی عمومی (کاملا به خواب می‌روید)، بی‌حسی نخاعی، اپیدورال، یا بیهوشی بلاک منطقه‌ای عصبی است (بیدار هستید اما بدنتان از کمر به پایین بی‌حس است). تیم بیهوشی، با نظر خودتان، تعیین می‌کند کدام نوع بیهوشی برایتان بهتر است.
عمل جراحی معمولا 1 تا 2 ساعت طول می‌کشد. جراح ارتوپدی غضروف و استخوان آسیب‌دیده را برداشته و سپس ایمپلنت‌های جدید فلزی و پلاستیکی را برای برگرداندن تراز و عملکرد زانو جایگذاری می‌کند.
انواع مختلف ایمپلنت زانو برای تامین نیازهای فردی هر بیمار استفاده می‌شود.
(سمت چپ) اشعه ایکس از زانوی دچار آرتروز شدید. (راست) عکس اشعه ایکس از تعویض کامل زانو. توجه داشته باشید که جداکننده پلاستیکی اضافه‌شده بین اجزا در اشعه ایکس نشان داده نمی‌شود.
پس از جراحی، به اتاق ریکاوری منتقل می‌شوید و چندین ساعت در آنجا خواهید ماند، و به هوش آمدنتان تحت کنترل خواهد بود. بعد از به هوش آمدن، به بخش منتقل می‌شوید یا مرخص می‌شوید.
اقامت در بیمارستان
اگر قرار باشد در بیمارستان بمانید، احتمالا یک تا سه روز در آنجا خواهید ماند.
مدیریت درد
پس از جراحی، کمی درد خواهید داشت. این درد در روند بهبود، طبیعی است. پزشک و پرستاران برای کاهش دردتان تلاش می‌کنند و این تلاش به شما کمک کند سریع‌تر بهبود یابید.
داروها غالبا برای تسکین درد کوتاه‌مدت پس از جراحی تجویز می‌شوند. داروهای مختلفی برای کمک به درمان درد وجود دارند، از جمله اپیوئید، داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی (NSAID)، استامینوفن و بی‌حس‌کننده‌های موضعی. پزشک ممکن است از ترکیبی از این داروها برای بهبود تسکین درد و همچنین به حداقل رساندن نیاز به اپیوئیدها استفاده کند.
توجه داشته باشید که اگرچه اپیوئیدها به تسکین درد پس از جراحی کمک می‌کنند، اما مخدرند و می‌توانند اعتیادآور باشند. وابستگی به اپیوئید و مصرف بیش از حد آن به یکی از مشکلات مهم بهداشت عمومی در ایالات متحده تبدیل شده است. اپیوئید فقط باید به دستور پزشک استفاده شود. به محض بهبود درد، مصرف اپیوئید را متوقف کنید. اگر تا چند روز بعد از جراحی، بهبود درد شروع نشد، با پزشکتان مشورت کنید.
پیشگیری از لخته شدن خون
جراح ارتوپدی ممکن است یک یا چند مورد برای جلوگیری از لخته شدن خون و کاهش ورم پا تجویز کند. این موارد می‌توانند جوراب ساپورت مخصوص، پوشش‌های بادی پا (compressionboot) و داروهای رقیق‌کننده خون باشند.
حرکت پا و مچ پا نیز بلافاصله پس از جراحی توصیه می‌شود تا جریان خون در عضلات پا افزایش یابد و از ورم پا و لخته شدن خون جلوگیری کند.
فیزیوتراپی
اکثر بیماران می‌توانند ساعاتی پس از جراحی، ورزش زانو را شروع کنند. فیزیوتراپ تمرینات خاصی را برای تقویت پا و بازیابی حرکت زانو به شما می‌آموزد تا بلافاصله پس از جراحی، راه رفتن و سایر فعالیت‌های عادی روزمره امکان‌پذیر شوند.
برای بازیابی حرکات زانو و پا، جراح ممکن است با استفاده از تکیه‌گاه زانو زانویتان را در حالت خوابیده آرام حرکت دهد. این دستگاه را دستگاه حرکت غیرفعال مداوم (CPM) می‌نامند. بعضی جراحان معتقدند دستگاه CPM با بالا بردن پا، ورم پا را کاهش می‌دهد و با حرکت دادن عضلات پا گردش خون را بهبود می‌بخشد، اما هیچ مدرکی مبنی بر بهبود نتایج در نتیجه استفاده از این دستگاه‌ها وجود ندارد.
پیشگیری از ذات‌الریه
تنفس سطحی در بیماران در اوایل دوره بعد از عمل شایع است. این عارضه معمولا به دلیل اثرات بیهوشی، داروهای ضد درد و زمان زیاد ماندن در رختخواب است. این تنفس سطحی می‌تواند منجر به فرواُفت نسبی ریه‌ها (اصطلاحاً “آتلکتازی”) شده و بیماران را مستعد ذات‌الریه کند. برای کمک به پیشگیری، تنفس عمیق مکرر لازم است. پرستار ممکن است یک دستگاه تنفس ساده به نام اسپیرومتر برای تشویق به نفس کشیدن عمیق به بیمار بدهد.
بهبود در خانه
موفقیت جراحی تا حد زیادی به این بستگی دارد که در چند هفته اول پس از جراحی از دستورات جراح ارتوپدی در خانه پیروی کنید.
مراقبت از زخم
بخیه یا گیره‌هایی در امتداد زخم یا در زیر پوست در قسمت جلوی زانویتان خواهید داشت. بخیه یا گیره‌ها چندین هفته پس از جراحی برداشته می‌شوند. بخیه زیر پوست نیازی به برداشتن ندارد.
از خیس کردن زخم در آب تا زمانی که کاملا محکم و خشک نشده، خودداری کنید. شاید لازم باشد برای جلوگیری از تحریک زخم با لباس یا جوراب ساپورت، به بستن زخم ادامه دهید.
رژیم غذایی
کمی کاهش اشتها تا چندین هفته پس از جراحی طبیعی است. رژیمی متعادل، غالبا همراه با مکمل آهن، برای کمک به ترمیم زخم و بازیابی قدرت عضلات لازم است.
فعالیت
ورزش، یکی از مولفه‌های مهم مراقبت در منزل است، به ویژه چند هفته اول پس از جراحی. باید بتوانید بیشتر فعالیت‌های عادی زندگی روزانه را طی 3 تا 6 هفته پس از جراحی از سر بگیرید. چندین هفته پس از جراحی، مقداری درد به همراه فعالیت و در شب طبیعی است.
برنامه فعالیت باید شامل موارد زیر باشد:
- یک برنامه پیاده‌روی پله‌پله برای افزایش آرام تحرک، ابتدا در خانه و بعد در خارج از خانه
- از سرگیری سایر فعالیت‌های عادی خانگی مانند نشستن، ایستادن و بالا رفتن از پله‌ها
- انجام تمرینات خاص چند بار در روز برای بازگرداندن حرکت و تقویت زانو. احتمالا قادر خواهید بود تمرینات را بدون کمک انجام دهید، اما شاید هفته‌های اول پس از جراحی یک فیزیوتراپ به شما در خانه یا مرکز درمانی کمک کند.
وقتی زانویتان به اندازه کافی خم شد که توانستید راحت در اتومبیل وارد شده و بنشینید، و هنگامی که کنترل عضلاتتان طوری شد که زمان واکنش مناسب برای ترمز و شتاب را داشتید، احتمالا می‌توانید رانندگی را از سر بگیرید. بیشتر افراد تقریبا 4 تا 6 هفته پس از جراحی رانندگی را از سر می‌گیرند.
اجتناب از مشکلات پس از جراحی
شناخت علائم لخته خون
دستورالعمل‌های جراح ارتوپدی خود را با دقت دنبال کنید تا خطر ایجاد لخته خون در چند هفته اول بهبودیتان کاهش یابد. وی ممکن است توصیه کند همچنان داروی رقیق‌کننده خون که در بیمارستان شروع کرده‌اید را مصرف کنید. در صورت بروز هر یک از علائم هشداردهنده زیر، فورا به پزشکتان اطلاع دهید.
علائم هشداردهنده لخته شدن خون. علائم هشداردهنده لخته شدن خون در پا عبارتند از:
- افزایش درد در ساق پا
- حساسیت یا قرمزی بالا یا زیر زانو
- ورم جدید یا زیاد در ساق پا، مچ پا و کف و روی پا
علائم هشداردهنده آمبولی ریوی. علائم هشداردهنده انتقال لخته خون به ریه عبارتند از:
- تنگی نفس ناگهانی
- شروع ناگهانی درد قفسه سینه
- درد موضعی قفسه سینه همراه با سرفه
جلوگیری از عفونت
علت شایع عفونت پس از جراحی تعویض کامل زانو مربوط به باکتری‌هایی است که در طی مراحل دندانپزشکی، عفونت‌های دستگاه ادراری یا عفونت‌های پوستی وارد جریان خون می‌شوند. این باکتری‌ها می‌توانند در اطراف زانوی تعویضی قرار بگیرند و باعث ایجاد عفونت شوند.
پس از تعویض مفصل زانو، بیمارانِ دارای عوامل خاص خطرزا ممکن است قبل از انجام کارهای دندانپزشکی، از جمله تمیز کردن دندان‌ها، یا قبل از هرگونه عمل جراحی که می‌تواند باکتری‌ها را وارد جریان خون کند نیاز به مصرف آنتی‌بیوتیک داشته باشند. جراح ارتوپدی به شما خواهد گفت که آیا مصرف آنتی‌بیوتیک‌های پیشگیرانه قبل از انجام اقدامات دندانپزشکی در شرایط شما مورد نیاز است یا خیر.
علائم هشداردهنده عفونت. در صورت بروز هر یک از علائم زیر در مورد عفونت احتمالی تعویض مفصل زانو، بلافاصله به پزشکتان اطلاع دهید:
- تب مداوم (بالاتر از 38 درجه)
- لرز
- افزایش قرمزی، حساسیت یا ورم زخم زانو
- ترشح از زخم زانو
- افزایش درد زانو در هنگام فعالیت و استراحت
جلوگیری از زمین خوردن
زمین خوردن در طی هفته‌های اول پس از جراحی می‌تواند به زانوی جدیدتان آسیب برساند و ممکن است منجر به جراحی‌های دیگر شود. تا زمانی که زانویتان محکم و قابل تحرک نشده باشد پله برایتان خطرناک است. تا زمانی که تعادل، انعطاف‌پذیری و قدرتتان بهبود نیافته باید از عصا، چوب زیر بغل، واکر و نرده‌ها استفاده کنید یا از کسی کمک بگیرید. جراح و فیزیوتراپ به شما کمک می‌کنند تصمیم بگیرید چه کمک‌های پس از جراحی مورد نیازتان خواهد بود و چه موقع می‌توان این کمک‌ها را با اطمینان قطع کرد.
نتایج جراحی تعویض کامل زانو
هدف از تعویض کامل زانو بهبود حرکت زانوست، امابهبود کامل حرکات نادر است. حرکات زانوی تعویضی شما بعد از جراحی با دامنه حرکاتی که قبل از جراحی در زانویتان داشتید قابل پیش‌بینی است. اکثر بیماران می‌توانند انتظار داشته باشند که بتوانند تقریبا به طور کامل زانوی تعویض‌شده را صاف کرده و آن را به اندازه کافی خم کنند تا از پله‌ها بالا بروند و از ماشین سوار و پیاده شوند. زانو زدن گاهی ناراحت‌کننده است اما ضرری ندارد.
بیشتر افراد در پوست اطراف محل برش، احساس بی‌حسی می‌کنند. همچنین ممکن است کمی سفتی احساس کنید، به ویژه با فعالیت‌هایی که به خم شدن بیش از حد نیاز دارند.
بیشتر افراد با خم شدن زانو یا راه رفتن نیز صدای فلز و پلاستیک را احساس می‌کنند یا می‌شنوند. این اتفاق طبیعی است. این تفاوت‌ها اغلب با گذشت زمان کم می‌شوند و برای بیشتر بیماران در مقایسه با درد و عملکرد محدودی که قبل از جراحی تجربه کرده‌اند قابل تحمل هستند.
زانوی جدیدتان ممکن است فلزیاب‌های امنیتی در فرودگاه‌ها و برخی از ساختمان‌ها را فعال کند. اگر زنگ هشدار فعال شد تعویض زانو را به مامور امنیتی اطلاع دهید.
محافظت از زانوی تعویض شده
پس از جراحی، حتما موارد زیر را نیز انجام دهید:
- برای حفظ قدرت و تحرک مناسب زانوی جدیدتان در برنامه‌های منظم ورزشی سبک شرکت کنید.
- اقدامات احتیاطی ویژه‌ای برای جلوگیری از زمین خوردن و آسیب‌دیدگی انجام دهید. اگر استخوان پایتان بشکند، ممکن است نیاز به جراحی دیگری داشته باشید.
- حتما به دندانپزشکتان اطلاع دهید که زانویتان را تعویض کرده‌اید. از جراح ارتوپدی بپرسید آیا قبل از اقدامات دندانپزشکی نیاز به مصرف آنتی‌بیوتیک دارید یا خیر.
- برای معاینه معمول و عکسبرداری با اشعه ایکس به طور دوره‌ای به جراح ارتوپدی مراجعه کنید. جراح در مورد تعداد و زمان ویزیت‌ها با شما صحبت خواهد کرد.
افزایش عمر ایمپلنت زانو
در حال حاضر، بیش از 90 درصد از کل زانوهای تعویض‌شده، 15 سال پس از جراحی هنوز هم عملکرد خوبی دارند. پیروی از دستورالعمل‌های جراح ارتوپدی پس از جراحی و مراقبت از تعویض مفصل زانو و سلامت عمومی از روش‌های مهمی است که در موفقیت نهایی جراحی نقش دارد.